Ze komen eraan … de Omgevingswet, Besluit Bouwwerken Leefomgeving (Bbl) en Wet Kwaliteitsborging (Wkb)

Op 1 januari 2023 wordt de nieuwe Omgevingswet van kracht. De minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft het ontwerp-Koninklijk Besluit met deze inwerkingtredingsdatum inmiddels aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer.

Wat regelt de Omgevingswet?

De nieuwe Omgevingswet bundelt 26 wetten, 60 Algemene Maatregelen van Bestuur (AMVB’s) en 75 ministeriële regelingen tot 1 wet, 4 AMVB’s en 1 omgevingsregeling. Hierbij gaat het onder meer om wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. Door al deze regels te bundelen, moet het overzichtelijker worden om bijvoorbeeld snel te zien of een bouwwerk ergens wel of niet moet kunnen worden gerealiseerd en welke procedures moeten worden gevolgd.

Een belangrijke wijziging in de procedures is de gelijktijdige invoering van de Wet Kwaliteitsborging. Werd voorheen bij nieuwbouw altijd een vergunning verleend en toezicht gehouden door een gemeente (of omgevingsdienst), met deze wet wordt, in eerste instantie voor kleine gebouwen met een laag risico, dit toezicht neergelegd bij een gecertificeerde kwaliteitsborger. De gemeente controleert dan alleen nog of het bouwwerk op die locatie met de gewenste gebruiksfunctie is toegestaan in het bestemmingsplan en of het gebouw voldoet aan de redelijke eisen van welstand. De kwaliteitsborger, een marktpartij, toetst het ontwerp en houdt toezicht tijdens de bouw, om ervoor te zorgen dat het gebouw voldoet aan de technische eisen uit het Besluit bouwwerken en leefomgeving (Bbl).

Besluit bouwwerken en leefomgeving

Eén van de vier AMVB’s die onder de Omgevingswet gaan vallen is namelijk het Besluit bouwwerken en leefomgeving (Bbl). Dit Bbl is de opvolger van het Bouwbesluit 2012, die tot 1 januari 2023 vanuit de Woningwet wordt aangestuurd.

In het Bbl zijn de technische eisen opgenomen waar bouwwerken aan moeten voldoen bij nieuwbouw, bestaande bouw en verbouw. Deze technische eisen worden gesteld op de onderwerpen Veiligheid, Gezondheid, Duurzaamheid, Bruikbaarheid en Toegankelijkheid.

Verschillen tussen Bouwbesluit 2012 en Bbl

Het grootste verschil tussen het Bouwbesluit 2012 en het Bbl is, dat de eisen nu makkelijker op te zoeken worden. In het Bouwbesluit 2012 worden de eisen namelijk per onderwerp gebundeld in een afdeling, waarbij de eisen voor nieuwbouw, bestaande bouw en verbouw in verschillende paragrafen binnen deze afdeling zijn opgenomen. Hierdoor kunnen eenvoudig fouten worden gemaakt bij het opzoeken, als binnen een afdeling per ongeluk in de verkeerde paragraaf wordt gekeken.

In het Bbl worden de eisen per bouwfase gebundeld in hoofdstukken. Zo staan in hoofdstuk 3 alle eisen voor bestaande gebouwen, in hoofdstuk 4 alle nieuwbouweisen en in hoofdstuk 5 alle verbouweisen. Hierdoor wordt het eenvoudiger om opzoekfouten te voorkomen, er hoeft alleen maar op te worden gelet dat het hoofdstuk wordt gepakt dat past bij de juiste bouwfase.

Inhoudelijke wijzigingen

De inhoudelijke wijzigingen bij het overgaan van het Bouwbesluit 2012 naar het Bbl zijn beperkt. Als bijvoorbeeld wordt gekeken naar de brandveiligheidseisen, de grootse hoeveelheid eisen in het Bouwbesluit 2012 en in het Bbl, dan wordt duidelijk dat de meeste eisen hetzelfde zijn gebleven.

Dat is ook niet vreemd, omdat de belangrijkste wijziging van de afgelopen jaren al op 1 juli 2021 in de nieuwbouw- en verbouwvoorschriften van het Bouwbesluit 2012 zijn opgenomen. Dit zijn de eisen aan de rookdoorlatendheid van constructies, ook bij koude rook (kamertemperatuur). Met deze eisen wordt een realistischere rookwerendheid van constructies verkregen en wordt de vluchtveiligheid, met name voor slaapgebouwen met binnengangen (appartementen en hotels) en portiekwoningen, sterk verbeterd. Ook zijn zelfsluitende voordeuren van woningen in deze situaties al verplicht sinds 1 juli 2020. Dit waren eigenlijk grote wijzigingen die met het Bbl van kracht zouden worden, maar omdat de invoering hiervan al jaren telkens werd uitgesteld, zijn deze eisen naar voren getrokken.