Intimidatie in de woonomgeving

In gesprek met Suzanne Roling werkzaam bij meldpunt Zorg en Woonoverlast van de gemeente Amsterdam over de veranderende aanpak overlast in Nederlandse wijken.

Agressie, treitergedrag en omgaan meer weerstand van huurders. Thema’s die in het sociale domein vaak aan de orde zijn helaas. In de Helix Academy opleidingen wordt hieraan veel aandacht besteed. We merken dat er steeds meer vraag komt naar praktische handvatten en aan het met elkaar ervaringen delen op dit gebied. We vragen onze docent en expert op dit gebied Suzanne Roling om haar ervaringen en tips met ons te delen.

Wie is Suzanne Roling

Op dit moment ben ik Senior medewerker bij het meldpunt Zorg en Woonoverlast van de gemeente Amsterdam en trainer zware overlast bij Helix Academy. Ooit gestart bij een corporatie als incasso medewerker en één van de eerste vrouwelijke huismeesters in een Vogelaarwijk *. Contacten leggen en de rust bewaren in de wijk was de pilot. In 2004 kwam de kentering van meer technisch gerichte hulp in de woning naar meer aandacht voor de sociale aspecten achter de voordeur –  een schone en veilige leefomgeving creëren. Samenwerkingen ontstonden voor handhaving in de wijk.

Als sociaal wijkbeheerder sta je dicht bij de bewoner. Ik kreeg steeds meer te maken met psychiatrie, armoede en multiculturele aspecten. Eigen ontwikkeling hierin was gewenst en ik startte mijn studie HBO maatschappelijk werk waarvoor ik psychiatrie in de sociale huursector heb onderzocht. De vraag die je constant moet stellen in ons werk is:

“Hoe ga je om met bewoners die aan het overleven zijn? Het zijn niet alleen dossiers maar wat betekent de situatie voor de zorgcliënt, de omwonenden en hoe beïnvloedt het de ethische keuzes die je moet maken? “

Hoe laat je de soms uitzichtloze situaties los

Met humor, relativeren en elke dag het gevoel hebben dat ik mijn best gedaan heb om de mensen te helpen, dan kan ik het loslaten. Belangrijk is om er met een open vizier in te gaan. Naast mijn ervaring heeft de opleiding HBO maatschappelijk werk en later de leergang Gebiedsregisseur bij Helix Academy (voorheen HabiTask) mij handvatten gegeven om bijvoorbeeld ook werk en privé uit elkaar te houden.

Waar heb je het meest van geleerd

In 2013 was ik betrokken bij één van de top 10 treiterzaken in Amsterdam. Het betrof een criminele multi-probleem familie. Voor langere tijd waren er (persoonlijke) agressieve bedreigingen en stonden alle hulpdiensten continu onder druk. Dit heeft een behoorlijke impact gehad op mijn eigen leven en het gehele team. Bij corporaties en gemeenten is er soms minder aandacht voor agressie – ‘het hoort erbij’ -.

“Hierin heb ik geleerd dat een hecht team cruciaal is, dat er een veilige ruimte is voor ieders emotie en kwetsbaarheid!”

Van corporatie naar gemeente

In 2016 ben ik overgestapt naar de gemeente Amsterdam als Informatiemakelaar treiteraanpak en later bij het meldpunt Zorg en Woonoverlast. Deze gemeente heeft veel oog voor openbare orde en veiligheid. Bij het meldpunt kunnen bewoners hun zorgen uiten. Het meldpunt neemt de regiefunctie, werkt overkoepelend en verbindt partijen met elkaar waarbij ieder zijn rol pakt. Deze partijen kunnen niet zonder elkaar. Bijvoorbeeld samen met de corporatie bij voorkoming ontruiming bij langdurige huurschuld.

“Het zijn cases met grootstedelijke overlast en veelplegers in Amsterdam. Het lijkt of het zich alleen daar afspeelt maar dat is zeker niet zo!”

Wat motiveert jou om dit werk te doen

Ik ben nieuwsgierig naar de achtergrond waarom personen in een situatie zijn beland. Rekening houdend met alle aspecten in deze functie wil ik een goed beeld vormen van de situatie om tot bewijzen en/of oplossingen te komen. Mijn kennis en ervaring draag ik graag over aan collega’s en deelnemers in de studiedagen. Zo leuk om het met anderen te delen!

Wie zijn de belangrijkste hulpbronnen

Vanuit de gemeente is dat uiteraard de corporatie maar ook (Vangnet en advies) GGD, politie, wijkagent, oplettende bewoner, Leger des Heils en alle andere zorgbieders. De meest bijzondere hulpbron vind ik persoonlijk het samenwerkingsverband in Amsterdam – De 10 werkafspraken – omtrent huisvesting kwetsbare huishoudens. Er is met elkaar vastgelegd waar we elkaar op aanspreken, hoe we samenwerken, escaleren en een gezamenlijke verantwoordelijkheid bepalen. Dit gun ik andere gebieden ook.

In Nederland zijn in 2018, 3000 huurders een corporatiewoning uitgezet. Als gevolg van gestructureerde afspraken is het aantal huisuitzettingen in de eerste helft van 2020 gehalveerd. Het waren er 1200. In 2019 werden in dezelfde periode 2500 huurders op straat gezet.

Hoe zie jij de toekomst van de woonwijken

Zorgelijk. In 2013 is scheiden van wonen en zorg gestart waardoor veel problematiek in de wijken is ontstaan. In de toekomst zie ik de wijken nog slechter worden. Veel diversiteit was er al een lange tijd maar door woningnood ontstaan er weer arme wijken en hierdoor meer sociale problematiek en gaan we een stap terug. Huisvesting is de basis. Des te meer van groot belang om met de zorginstellingen goede afspraken te maken. Voor bijzondere doelgroepen wordt er al naar gekeken om dit te reguleren.

“Passend wonen met zorg op maat; 24 uurs voorziening met gelijkgestemden zou een mooie oplossing zijn.  Maar ook informele contacten zijn en blijven zeer belangrijk!”

Hoe kan jij bijdragen aan brede verandering

Brede verandering kan tot stand komen door problematiek bespreekbaar te maken bij het stadsbestuur. Een stadbestuur kan nieuwe voorstellen/verbetering inbrengen in Den Haag. Ik houd nauw contact met beleidsmakers en collega’s en spreek over de effecten van de regelgeving in de wijk.

“Ik ga in ieder geval de wijk in – niet de politiek- en blijf mijn kennis delen!”

Tien tips van Suzanne Roling

  • Zorg dat alle medewerkers onderling dezelfde uitgangspunten hebben als je van start gaat in een gezamenlijk traject
  • Realiseer je dat je niet meer dan je best kunt doen
  • Doe een risico inventarisatie
  • Reageer minder re-actief en wees meer pro-actief
  • Doe goed onderzoek, hoor en wederhoor. Dingen zijn vaak anders dan ze in eerste  instantie gezegd/gezien worden
  • Investeer goed in je formele en informele netwerk
  • Wees je bewust dat de wereld niet maakbaar is maar wees het steentje in het water dat beweging brengt (je kunt niet alles oplossen)
  • Wees klantgericht/zakelijk – klantvriendelijk maar niet te helpend (veelklagers)
  • Blijf open staan voor nieuwe ideeën
  • Blijf jezelf altijd ontwikkelen
Meer tips en ervaringen

Ben je nieuwsgierig geworden naar nog meer tips en ervaringen van Suzanne? Schrijf je dan in voor de leergang Woonconsulent of neem een kijkje bij de leerlijn Sociaal beheer.

In de opleiding komen de verschillende soorten overlast en hun (juridische) aanpak aan de orde: geluidsoverlast, burenruzies, slachtoffers en daders bij treitergedrag, verwarde personen met zorg, persoonlijkheidsproblematiek (on)bewust overlast veroorzaken, ondermijning, criminaliteit, levensstijl en multicultureel.

*) 2007 – 2009 Krachtwijk (40 wijken extra geld vanuit het rijk) voorheen Vogelaarwijken.

Suzanne Roling
Suzanne Roling

“Ik ben nieuwsgierig naar de achtergrond waarom personen in een situatie zijn beland. Rekening houdend met alle aspecten in mijn functie wil ik een goed beeld vormen van de situatie om tot bewijzen en/of oplossingen te komen. Mijn kennis en ervaring draag ik graag over aan collega’s en deelnemers in de studiedagen. Zo leuk om het met anderen te delen!”